3D CEVHER MODELLEME VE MADEN KAYNAKLARI RAPORLAMA
Modelleme, doğada sınırları ve niceliği hakkında veri elde edebileceğimiz bir kütleyi veya yapıyı gerçeğine en yakın şekilde 3 boyutlu ortama yansıtmaktır. Proje edinmeden satışa, arama sürecinin başından, maden işletme sürecinin sonuna dek bu modeller ile çalışmak çağımız için bir ayrıcalıktan ziyade artık olmazsa olmaz. Modelleme, kaynak raporlama, model kontrolü, kıyaslama, modelleme için gerekli tüm iş akışı ve ekip eğitimi gibi konular başta olmak üzere, ihtiyaçlarınız özelinde yerinde ve uzaktan çözümler sunuyoruz.
Modeliniz dijital olarak belirli bir koordinat sistemi üzerinde konumlandığı için dilerseniz model içerisindeki herhangi bir noktada ne kalitede kaç ton cevher elde edebileceğinizi tespit edebilirsiniz. Dolayısıyla arama projenizi işletmeye almadan önce yapabileceğiniz bir simülasyon ile giderlerinizi karşılayıp istediğiniz kazancı ve kar marjını getirip getirmeyeceğine karar verebilirsiniz.
3 boyutlu ortamda tüm planlamanızı yapıp, haritalama ve yerinde işaretleme araçları (GPS, teodolit, vd.) kullanarak istediğiniz metot ile işletmeye geçebilir, istediğiniz vadede üretiminizi bütçeleyebilir, üretim esnasında karşılaştırma ve kontrol yapabilirsiniz.
Aşağıda listelenen güncel makalelerimizde bilgi edinebilir ve yanıtlar bulabilirsiniz.
Kaynak/rezerviniz dışında başka neleri modellemek isteyebilirsiniz?
- Cevher kütleleri içerisinde istediğiniz element veya minerallerin tenör ve kalite oranlarını
- Bölgesel litoloji sınırlarını,
- Maden üretim verimliliğini,
- Jeometalürjik verimlilik kontrolünü,
- Cevher kütlesi ve etrafındaki faylanmalar ve ezik zonları
- Doğal taş potansiyelini
- Jeoteknik, kayaç dayanımı
- Yapısal jeoloji ve jeoteknik risk potansiyelini
gibi ve benzeri bir çok konuda modelleme yapabilirsiniz.
Gerek sondaj loglarınız olsun, gerekse sahadaki haritalamalarınız dahil tüm çalışmalar, arama faaliyetleri kayıtlarınızın tutulma biçimi son derece önem taşıyor. Düzenli çekilmiş sondaj fotoğrafları ve gereksiz ayrıntılardan uzak sondaj kayıtları (Logları)… Öyle ki tüm kayıtların baştan itibaren belirli düzende tutulması modelleme esnasında çok büyük fayda sağlamakta. Bilgisayar destekli dizayn uygulamalarının vardığı son nokta artık sayısal veriyi bir kaç fare tıklamasıyla gerçeğe çok yakın modeller elde edebiliyor. Programlara verdiğiniz verinin güvenilirliği çok önemli, belki elinizden çıkarmak istediğiniz projenizde geriye dönük tuttuğunuz bu kayıtlar satış anında en büyük kanıtlarınızı teşkil edecek.
Cevher kütlesini teşkil edecek tel kafesleme aşaması (Wireframing), loglama anında birbirine paralel kütleleri ayırtlamadan başlayan; cevherleşme türü hakkında sağlam temelli deneyim gerektiren en önemli adım. Bu adımın mümkün olan en net sondaj fotoğraflarıyla sonraki adımlara destek vermesi gerek.
Ve birbirine bağlı bir çok adım daha… Karothane işlerinin icrası yine ben burdayım diyor. 3 boyutlu dizayn programlarının oluşturduğu üstü kapalı (Örtülü / Implicit) cevher kütlesi modelleri belirli bir kesim tarafından raporlama için henüz yetersiz görülüyor. Yerinde durmayan yazılım sektörü yapay zekayı işin içine dahil ettikçe açık (Manuel / Explicit) modellemenin “kaynak ve rezerv raporlama standartları kanun koyucuları” (CRIRSCO) ‘nın esas olarak talep etmesi çok da uzak değil. Bu sebeple önceki adımlara atfen, modellenecek kütle için jeolojik deneyim ve rafine veri eldesi çok daha fazla önem taşıyor.
Jeoistatistik metotların temeli ve daha önemlisi cevherleşme kökeninin çok iyi kavranmış olması, cevherleşme kökeninin konseptlere oturtulmuş olması iyi bir tahmin (kestirim) için önemli taşıyor. Bilgisayar programları genellikle “Ordinary Kriging” ve IPD (IDW) enterpolasyon metotlarını gömülü olarak bünyelerinde barındırıyor. Kriging yönteminde uzaysal farklı yönlerde varyogramın belirlenmesi yine jeolog yorumuna dayalı. Bunlara ek olarak doğadakine en yakın değerleri elde edebilmek adına cevherleşme kökenine hakimseniz anizotropiyi jeoistatik formüllerinizin içerisine dahil edebilirsiniz. Sonuç olarak formüller ve hesaplamalar bir yana, yer bilimcinin ortaya koyabildiği cevherleşme konseptinin önemi tekrardan karşımıza çıkıyor.
Emtianız (Altın, bakır, çinko, kurşun, krom, vb.) ve cevherleşme boyutunuz ne olursa olsun dilerseniz modelletebilir, madencilik ve karar süreçleriniz için uyarlayabilir, ihityacınız olan hesaplamaları yaptırabilirsiniz.
Madencilikle yakından ilişkili üllkeler maden kaynak ve rezerv yanı sıra arama faaliyletleri raporlamalarının asgari standartlarını belirleyerek kanun, kod ve düzenlemeler haline getirmişlerdir. JORC kodu ile Avustralya, NI 43-101 düzenlemesiyle Kanada başı çeken ülkeler ve diğerleri uluslararası CRIRSCO çatısı altında birliktelik sunmaktalar. Ülkemiz de 2016 yılında kurulan ve sonraki yıllarda CRIRSCO üyesi olarak UMREK kodunu yayınladı. Üye ülkelerin hepsinin kod metni taslakta nerdeyse aynı olmakla beraber ortak bir dilde raporlama standartlarının; şeffaflık (transparency), kapsamlılık (materiality) ve yetkinlik (competency) başlıklarının kesişimiyle tanımlıyorlar.
Spekülasyona çok açık ve bir çok zincirleme konuyu ihtiva eden arama, kaynak ve rezerv raporlarının kullanımı özellikle borsaya kotasyonunu sağlamış şirketlerin halkı bilgilendirmesi için bir zorunluluk. Fakat güvenilirliği hat safhada olan bu gibi raporlara itibar edilse de raporun anlaşılması için de bir uzmanın okuması elzem. Her akredite rapor cevherleşmeler hakkında sadece olumlu unsurları yazmayabilir.
DİKKAT! Şirketinizin borsaya kotasyonu planlarınız arasındaysa veya hali hazırda halka arzınız varsa, kamuyu aydınlatmanız söz konusu olduğunda ilgili kurum yönetmeliği gereği belirli düzenlemelere tabi olabilirsiniz. Sunacağınız verilerin yanıltıcı olmadığının bir garantisi olarak verilerinizi elde etme yollarınızın ve raporlayan kişi ve kurumların belirli standartları sağlaması gerekliliği doğabilir. Şeffaflık, tüm bilginin tutartlılığı ve alanında uzmanlık ilkeleri baz alınarak, kaynaklarınızın ve üretimlerinizin denetime ve yaptırıma tabi, konusunda yeterliliği sağlayan tarafsız uzmanlarca periyodik olarak raporlanması gerekebilir. Bu raporlama birden çok disiplinde itibarlı organizasyonlara kaydı olan konuyla ilgili alanlarda yetkin kişilerin imzasını gerektirecektir. Raporda kaynak ve üretim konu başlıkları altında modeliniz üzerinden hesaplanacak verilerin kullanılacağını, cevher modelinizin oluşturulması için arama safhalarından başlayarak maden üretim sürecinin tümünde QA/QC unsurlarına asgari uygunluğun sağlanması gerektiğini unutmayınız. Özet olarak son ürün olan rapora ulaşmak için zincirleme bir çok yer bilimleri adımında kontrol ve güvence standartlarının gerekliliği ortaya çıkacaktır.
Borsa ve halka arz ile bir alakanız olmasa da üstteki not ile belirtilen denetim ve standartları baştan beri uygulamanız, madencilik yatırımınızı ve kararlarınızı pozitif etkileyecektir. Maden projesi alım-satım aşamalarında bu standartlarla elde edilmiş veri ve oluşturulmuş raporlara itibar piyasa genelinde en üst seviyededir.
Şirketinizin halka arz konuları ve gereklilikleri ile alakalı tüm detaylı bilgi için yatırım danışmanınıza ulaşınız.
Madencilik yatırımınızla ilgili ihtiyacınız, emtianız (Au, Cu, Pb, Zn, Fe, Sb, vd.) ve cevherleşme kökeniniz ne olursa olsun vakit kaybetmeden bize ulaşın, sizi dinleyelim, hedefleriniz için yol haritası çizelim, strateji geliştirip birlikte icra edelim.
Madencilik ve maden arama makalelerimize, sektörde sıkça sorulan sorulara en kısa cevaplara sitemizde bulabilirsiniz.
GMRTC Maden Arama & Modelleme & Üretim Teknik Danışmanlık
İstanbul - İzmir - TÜRKİYE
İLETİŞİM
Sitemizden alıntı ve kopyalama yapmadan önce info@gmrtc.com adresiyle iletişime geçebilirsiniz.
SİTE HARİTASI
GMRTC (www.gmrtc.com) internet sitesindeki tüm unsurlar (yazılar, yorumlar, videolar, görüntüler) aksi belirtilmedikçe GMRTC ürünüdür ve ilgilenen yatırımcılara, profesyonellere ve öğrencilere fikir vermesi amacıyla yayınlanmaktadır. Süreciniz içinde gelişebilecek herhangi bir detay, bu sitede ilgilendiğiniz konuyu etkileyecektir; bu sebeple doğacak zararlarınızdan GMRTC (www.gmrtc.com) sorumlu değildir. Verilen bilgilerle fikir edinmeniz, karar almadan önce tüm verilerinizle uzmanlara danışmanız önerilir.